Historia i kalendarium SBP

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich jest jedną z największych organizacji pozarządowych w Polsce, zrzeszającą osoby związane zawodowo lub naukowo z bibliotekoznawstwem i informacją naukową. Liczy około 8 tys. członków reprezentujących wszystkie rodzaje bibliotek, najwięcej (ok. 70%) pracuje w bibliotekach publicznych, ok. 9% – w bibliotekach naukowych. Swoim zasięgiem obejmuje cały kraj: w 16 okręgach działa 280 kół w 55 oddziałach. 

Organizacja powstała w 1917 r. jako Związek Bibliotekarzy Polskich (ZBP) z inicjatywy dyrektorów warszawskich bibliotek, historyków, bibliofilów, bibliotekarzy i społeczników świadomych znaczenia bibliotek dla przyszłości polskiej nauki, kultury i edukacji. Liczyła 117 członków. Pierwszym jej przewodniczącym był Ignacy Tadeusz Baranowski, wybitny historyk, dyrektor Biblioteki Ordynacji Krasińskich. 

W latach 1946–1953 działała pod nazwą Związek Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, działające pod aktualną nazwą od 1953 roku, kontynuuje działalność ZBP. Od 1927 r. jest członkiem Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (IFLA).

Podobnie jak w pierwszych latach działalności misją Stowarzyszenia jest „działanie na rzecz rozwoju bibliotekarstwa, budowanie tożsamości zawodu bibliotekarza, integracja środowiska, a także kreowanie pozytywnego wizerunku bibliotek i zawodu bibliotekarza” (Strategia SBP na lata 2010–2021).

Początek Stowarzyszenia w Polsce południowo-wschodniej sięga drugiej połowy lat czterdziestych. 16 czerwca 1947 r. powstało w Rzeszowie Koło Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich, którego przewodniczącym został dr Tadeusz Stanisz, nauczyciel z wykształcenia – historyk. Zasługą koła było, m.in. zorganizowanie w latach 1948 i 1949 kursów dla bibliotekarzy w Sanoku i Łańcucie.

1 kwietnia 1955 r. utworzony został Okręg Rzeszowski Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Na pierwszą przewodniczącą Okręgu wybrano Zofię Strzelecką (znaną pod późniejszym nazwiskiem – Staniszowa). Okręg posiadał 4 oddziały. Głównym kierunkiem jego działań było szkolenie bibliotekarzy i opieka merytoryczna nad nimi.

Pierwsze lata działalności Okręgu to wytężony okres budowania struktur Stowarzyszenia. W powiatach powstają oddziały: 1955 r. – Łańcut, Mielec, Przeworsk, Rzeszów, Sanok, 1956 r. – Jarosław, Jasło, Lubaczów, Przemyśl, 1957 r. – Krosno, 1958 r. – Kolbuszowa. W latach 1968–1969 rozpoczynają działalność kolejne oddziały w: Brzozowie, Dębicy, Leżajsku, Lesku-Ustrzykach, Nisku, Ropczycach, Stalowej Woli i Tarnobrzegu. W okresie największego rozwoju organizacyjnego Okręg Rzeszowski liczył 21 oddziałów powiatowych i ponad 600 członków.

Po 1960 r. prace Stowarzyszenia skoncentrowane były na działaniach integrujących biblioteki różnych sieci w zakresie informacji o zbiorach bibliotecznych. Znaczącym osiągnięciem Okręgu było powierzenie mu organizacji Krajowego Zjazdu SBP w 1975 r. w Rzeszowie. Władze Stowarzyszenia w ten sposób doceniły dorobek organizacyjny i organizatorski Okręgu.

W kolejnych kadencjach funkcje przewodniczących Zarządu Okręgu pełnili: Stanisław Gabryel (1958–1960), Zbigniewa Schultis (1960–1968), Aleksandra Miś (1968–1970), Zdzisław Daraż (1970–1972 i 1977–1993), Ludmiła Tokarska (1972–1977) i Gabriela Radomska (1993–2001).

W latach 1976–2001 działalność Okręgu była skupiona głównie na zagadnieniach szkoleniowych bibliotekarzy i doskonaleniu ich działalności zawodowej oraz popularyzacji Stowarzyszenia w społeczeństwie (publikacja Andrzej Jagusztyn, Zofia Staniszowa, „Kalendarium działalności Okręgu Rzeszowskiego SBP w latach 1947–1997”, SBP Zarząd Okręgu, Rzeszów 2000).

W latach 2001–2002 dokonano prac scaleniowych, polegających na powrocie do poprzedniego stanu sprzed reformy administracyjnej z 1975 r. Na mocy uchwały nr 11/2001 Zarządu Głównego SBP z 30 listopada 2001 r. powołano 16 okręgów, działających na terenie 16 województw. Natomiast 3 okręgi na Podkarpaciu: Krosno, Przemyśl i Tarnobrzeg przekształcono na podstawie postanowień tamtejszych zjazdów okręgowych w oddziały.

Nowy układ podziału administracyjnego kraju obowiązujący od 1999 r. był praktycznie wdrażany w życie w odniesieniu do naszych struktur statutowych od Zjazdu Okręgowego w 2002 r. Począwszy od 2002 r. Okręg wyszedł z szeroką informacją do społeczeństwa o bibliotekach oraz pracownikach książki i słowa drukowanego. Znalazło to wyraz w uczestnictwie w ogólnopolskich konkursach SBP: Tydzień Bibliotek, Mistrz Promocji Czytelnictwa, Bibliotekarz Roku. Ponadto promowaliśmy aktywnie we współpracy z bibliotekami powiatowymi ogólnopolskie akcje propagujące czytelnictwo, m.in.: Cała Polska Czyta Dzieciom (laureatem była MBP w Jaśle, która zgromadziła największą liczbę statuetek), Konkurs Literackiej Twórczości Dzieci i Młodzieży oraz Twórcy – Słowa – Pokolenia (MBP w Jaśle), Łamiąc milczenie (MBP w Tarnobrzegu), Krośnieński Konkurs Literacki i Krośnieński Mistrz Ortografii (KBP w Krośnie), Międzynarodowa Literacka Jesień Pogórza (MiPBP w Kolbuszowej). Wymienione powyżej konkursy mają charakter cykliczny – odbywają się co roku. 

Z inicjatywy SBP większość bibliotek publicznych bierze udział w odbywającej się każdego roku od 8 do 15 maja ogólnopolskiej akcji „Tydzień Bibliotek”, połączonej z Dniem Bibliotekarza (8 maja). Jest to największy w skali kraju program popularyzujący znaczenie bibliotek w życiu społecznym i kulturalnym. Za najciekawsze wydarzenia organizowane w ramach Tygodnia Bibliotek Stowarzyszenie przyznaje bibliotekom nagrody i wyróżnienia.

Zadaniem konkursów jest jak najszersza popularyzacja działalności bibliotek poprzez pokazanie najciekawszych form ich aktywności, popularyzacja czytelnictwa oraz pracowników bibliotek wyróżniających się dokonaniami zawodowymi, a także działalnością społeczną. Stowarzyszenie przyznaje medale i odznaczenia bibliotekarzom wyróżniającym się w działalności stowarzyszeniowej, a także przedstawicielom innych zawodów i władz samorządowych za zasługi dla rozwoju bibliotekarstwa: Honorowa Odznaka Stowarzyszenia (od 1967 r.), Medal „W Dowód Uznania” (od 1997 r.). Bibliotekom, instytucjom i organizacjom przyznawany jest Medal „Bibliotheca Magna Perennisque” za zasługi dla rozwoju bibliotekarstwa i czytelnictwa. 

W ramach zadania z zakresu popularyzacji zbiorów i usług bibliotecznych oddziały i koła Stowarzyszenia podejmowały wspólnie z większymi bibliotekami miejskimi edycję periodyków, których adresatem był jak najszerszy krąg odbiorców. W tym miejscu należy wymienić m.in.: „Krośnieńskie Zeszyty Biblioteczne” (ukazujące się od 1991 r. do chwili obecnej), „Bibliotekarza Rzeszowskiego” (1995–1998), „Przemyski Przegląd Kulturalny” (od 2006, w 2016 r. pismo obchodziło 10-lecie istnienia) i „Biuletyn Informacyjny PBP” (1995–1999), „Biuletyn Informacyjny MBP w Jaśle” (od 2003 r.). 

W kadencjach lat 2002–2017 przewodniczącymi Zarządu Okręgu były: Halina Piotrowska (2002–2005), Dorota Rzeszutek (2005–2009 i 2009–2013) i Małgorzata Sierżęga (2013–2017). 

Dorobkiem ostatnich dwóch kadencji Zarządu Okręgu SBP było m.in.:

  • Zorganizowanie form podnoszenia kwalifikacji zawodowych dla członków Stowarzyszenia: 29 sierpnia 2011 r. – szkolenia pn. „Słowa i sława – podstawy tworzenia informacji prasowych oraz relacji z mediami”, prowadzonego przez Agatę Szczotkę-Sarnę (ok. 20 osób) oraz 15 kwietnia 2014 r. – warsztatów pt. „Ochrona danych osobowych w bibliotece”, prowadzonych przez Sylwię Czub-Kiełczewską (15 osób).
  •  Pozyskanie środków finansowych w ramach „Małych zleceń 2012” w wys. 6 tys. zł na wydanie publikacji „XV-wieczny dokument arcybiskupa Jana Rzeszowskiego w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie” w opracowaniu dr Wioletty Zawitkowskiej, pracownika naukowego UR, w nakładzie 222 egzemplarzy. Publikacja popularyzuje wiedzę nt. historii rodu Rzeszowskich, pierwszych właścicieli miasta oraz umożliwia dostęp do rękopisu historykom i miłośnikom regionu.
  • Współorganizacja konferencji „Cyfryzacja oraz wydawnictwa elektroniczne a zbiory tradycyjne w województwie podkarpackim” 17 kwietnia 2013 r. w Przemyślu we współpracy z Oddziałem Przemyskim SBP, Przemyską Biblioteką Publiczną oraz Podkarpackim Centrum Edukacji Nauczycieli Oddziałem w Przemyślu. W konferencji udział wzięli prezydent Miasta Przemyśla Robert Choma, przewodnicząca Zarządu Głównego SBP Elżbieta Stefańczyk, dyrektorzy bibliotek, instytucji kultury i edukacji, bibliotekarze różnych typów podkarpackich bibliotek oraz przedstawicielki Obwodowej Biblioteki dla Dzieci we Lwowie. Celem konferencji było wskazanie na konieczność tworzenia kolekcji cyfrowych w podkarpackich bibliotekach oraz przekazywanie doświadczeń wynikających z ich tworzenia zainteresowanym placówkom.
  • Współorganizacja konferencji dyrektorów bibliotek powiatowych, pełniących funkcje powiatowe i miejskich zlokalizowanych w siedzibach powiatów na terenie woj. podkarpackiego. Łącznie tych konferencji we współpracy z bibliotekami powiatowymi odbyło się 7 w: 2009 r. – Sanok, 2010 r. – Krosno, 2012 r. – Jasło, 2013 r. – Jarosław, 2014 r. – Kolbuszowa, 2015 r. – Łańcut, 2016 r. – Stalowa Wola. Intencją organizatorów jest poruszanie niezwykle istotnych dla współczesnych bibliotek i bibliotekarstwa tematów dotyczących m.in.: zmian zachodzących w bibliotekach publicznych w związku ze zmieniającym się otoczeniem społecznym i rozwojem mediów elektronicznych, profilu zbiorów, czytelnictwa i nowatorskich form jego upowszechniania oraz roli bibliotekarza.
  • Zrealizowanie projektów szkoleniowych dotyczących organizacji warsztatów informatycznych dla mieszkańców Rzeszowa. W 2016 r. – zrealizowany został duży projekt pn. „Interaktywne warsztaty informatyczne dla mieszkańców Rzeszowa 50+” dofinansowany z Rzeszowskiego Budżetu Obywatelskiego na 2016 r. Całkowita wartość projektu 58 220 zł, w tym dofinansowanie Prezydenta Miasta Rzeszowa 49 120 zł, pozostałą wartość stanowił wkład niefinansowy w postaci pracy społecznej osób zaangażowanych w wykonanie zadania. Projekt był skierowany do osób po 50. roku życia zamieszkałych na terenie Rzeszowa. Jego celem było podniesienie kompetencji informacyjnych w zakresie stosowania nowoczesnych technik komputerowych i ich praktycznego wykorzystania w życiu codziennym. Interaktywne zajęcia prowadzone były na 2 poziomach zaawansowania – kurs podstawowy dotyczący obsługi komputera i interentu przeznaczony dla osób, które zaczynały swoja przygodę z komputerem, oraz kurs rozwijający posiadane przez uczestników umiejętności informatyczne. Dzięki udziałowi w szkoleniach osoby starsze stały się aktywnymi odbiorcami wielu oferowanych w sieci usług online. Warsztaty pozwoliły na wymianę doświadczeń oraz przekonanie się o pozytywnym wpływie nowych technologii na życie człowieka w każdym wieku. Łącznie przeszkolonych zostało 200 osób. W 2017 r. – realizowany był kolejny projekt pn. „Seniorzy w świecie nowych technologii – warsztaty informatyczne dla mieszkańców Rzeszowa” w ramach zadania publicznego Urzędu Miasta Rzeszowa „Interaktywne warsztaty informatyczne dla mieszkańców Rzeszowa w wieku 50+”. Celem zadania było podniesienie umiejętności komputerowych mieszkańców Rzeszowa w wieku 50+ oraz osób niepełnosprawnych z dysfunkcjami narządu wzroku, słuchu i ruchu. Całkowita wartość projektu wynosi 26 250 zł, w tym dofinansowanie Prezydenta Miasta Rzeszowa 22 150 zł, pozostała wartość – 4 100 zł stanowi wkład niefinansowy w postaci pracy społecznej osób – członków SBP zaangażowanych w wykonanie zadania. Autorem i koordynatorem obu projektów była kol. Bożena Janda z Koła SBP Rzeszów-Miasto. Łącznie przeszkolonych zostało 115 osób. Realizacja projektów spotkała się z niezwykle przyjaznym zainteresowaniem i szerokim oddźwiękiem społecznym. Udział w zajęciach umożliwiał uczestnikom nie tylko podniesienie swoich umiejętności komputerowych, ale był też sposobem na ciekawe spędzenie czasu wolnego, a spotkania w grupach szkoleniowych – okazją do integracji i nawiązywania nowych kontaktów.
  • Aktywny udział podkarpackich bibliotekarzy w Ogólnopolskim Konkursie SBP na „Bibliotekarza Roku”. Od dwóch lat konkurs składa się z dwóch etapów. W pierwszym – Zarządy Okręgów wybierają regionalnych Bibliotekarzy Roku, a w ogólnopolskim finale spośród regionalnych laureatów struktury SBP i internauci wybierają Bibliotekarza Roku. Wysokie miejsca naszych koleżanek: 2012 r. – Elżbieta Tkacz, dyrektor MBP w Jarosławiu (III miejsce), 2013 r. – Bożena Janda, kierownik Działu Komputeryzacji Procesów Bibliotecznych (III miejsce), 2014 r. – Danuta Zuba, dyrektor GBP w Cmolasie (IV miejsce), 2015 r. – Agnieszka Dworak, kierownik Oddziału dla Dzieci i Młodzieży WiMBP w Rzeszowie (III miejsce) i 2016 r. – Urszula Kopeć-Zaborniak, dyrektor MBP w Cieszanowie (I miejsce), świadczą o dużym społecznym uznaniu dla prowadzonej przez nie działalności, ale są też dużym ukłonem i symbolicznym wyróżnieniem dla wszystkich podkarpackich bibliotek i bibliotekarzy za ich trudną pracę na rzecz upowszechniania książki i czytelnictwa w środowisku lokalnym.

Okręg Podkarpacki SBP na koniec 2016 r. liczył 7 oddziałów: Jasło, Kolbuszowa, Krosno, Przemyśl, Rzeszów, Rzeszów Biblioteki Naukowe, Tarnobrzeg, oraz 18 kół. Największą liczbę kół posiadał Oddział Rzeszowski – 6, Oddział Przemyski – 4, pozostałe oddziały – po 2 koła. Liczba członków wynosiła 448 osób, w tym 422 kobiety. Większość członków Okręgu zatrudniona była w bibliotekach publicznych – 413 osób (92,2%), pozostali reprezentowali biblioteki naukowe (BUR, BPRz., Biblioteka Muzeum Okręgowego) – 35 osób (7,8%). 

Główne kierunki działań Okręgu Podkarpackiego SBP to: kreowanie pozytywnego wizerunku bibliotek, współpraca z WiMBP w Rzeszowie i bibliotekami woj. podkarpackiego w zakresie promowania książki i czytelnictwa, integracja środowiska i zwiększenie prestiżu zawodu bibliotekarza oraz podnoszenie kwalifikacji członków poprzez udział w różnych formach kształcenia i doskonalenia zawodowego.

Dla upamiętnienia 100. rocznicy powstania Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich oraz 70. rocznicy Stowarzyszenia w Polsce południowo-wschodniej Zarząd Okręgu SBP w Rzeszowie we współpracy z Zarządem Oddziału w Rzeszowie oraz WiMBP w Rzeszowie podjął się organizacji spotkania Jubileuszowego przybliżającego mieszkańcom Podkarpacia dorobek jednej z najstarszych organizacji zawodowych w Polsce oraz jej wkład w rozwój bibliotekarstwa i informacji naukowej.

Hasło jubileuszu SBP – „Wiedza i doświadczenie, tradycja i nowoczesność” – nawiązuje do cech charakteryzujących Stowarzyszenie na przestrzeni wieku działalności: kreowanie pozytywnego wizerunku bibliotek i zawodu bibliotekarza, promowanie książki i czytelnictwa, stosowanie nowoczesnych form obsługi użytkowników, doskonalenie zawodowe kadr bibliotecznych, integracja środowiska i wzmocnienie prestiżu zawodu bibliotekarza. Spotkanie jubileuszowe połączone było z uhonorowaniem najbardziej zasłużonych członków SBP odznaczeniami stowarzyszeniowymi. Dla uczczenia jubileuszu 70-lecia Zarząd Okręgu SBP w Rzeszowie prowadzi zaawansowane prace nad „Kalendarium działalności Okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Rzeszowie w latach 1998–2016” w opracowaniu Andrzeja Jagusztyna i Gabrieli Radomskiej, stanowiącym kontynuację opracowania pod nieco innym tytułem obejmującym lata 1947–1997 („Kalendarium działalności Okręgu Rzeszowskiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w latach 1947–1997” w oprac. Andrzeja Jagusztyna i Zofii Staniszowej). Obie publikacje są opracowywane przez współautorów całkowicie społecznie, za co członkowie Stowarzyszenia są im niezmiernie wdzięczni.

Opracowanie: 
Małgorzata Sierżęga
dr Andrzej Jagusztyn

W latach 2017–2021 przewodniczącą Zarządu Okręgu była Małgorzata Sierżęga. 

Najważniejsze wydarzenia w kadencji 2017–2021:

  • Współorganizacja konferencji dyrektorów bibliotek powiatowych, pełniących funkcje powiatowe i miejskich zlokalizowanych w siedzibach powiatów na terenie woj. podkarpackiego. Odbyły się 3 konferencje we współpracy z bibliotekami powiatowymi: w 2017 r. w Przemyślu, w 2018 r. w Ustrzykach Dolnych, w 2019 r. w Dębicy. Podczas wydarzeń poruszane się istotne dla współczesnych bibliotek i bibliotekarstwa tematy, m.in.: zmiany zachodzące w bibliotekach publicznych w związku ze zmieniającym się otoczeniem społecznym i rozwojem mediów elektronicznych, profil zbiorów, czytelnictwa i nowatorskich form jego upowszechniania oraz rola bibliotekarza.
  • Udział w Ogólnopolskim Konkursie SBP na Bibliotekarza Roku. Przez 4 kolejne edycje Podkarpaccy Bibliotekarze Roku zajmowali czołowe miejsca w II etapie konkursu: 2017 r. – Małgorzata Sońska, dyrektor MBP w Łańcucie (III miejsce); 2018 r. – Katarzyna Bednarz-Soja, kierownik Działu Informacyjno-Bibliograficznego PBP im. I. Krasickiego w Przemyślu (X miejsce); 2019 r. – Andrzej Dominik Jagodziński, dyrektor MiPBP w Kolbuszowej (V miejsce); 2020 r. – Monika Machowicz, starszy kustosz, instruktor KBP (I miejsce). Świadczy to o dużym społecznym uznaniu dla prowadzonej przez nich działalności, ale jest też dużym uznaniem i symbolicznym wyróżnieniem dla wszystkich podkarpackich bibliotek i bibliotekarzy za ich trudną pracę na rzecz upowszechniania książki i czytelnictwa w środowisku lokalnym.
  • Zaopiniowanie przygotowanych przez przewodniczących kół i oddziałów 24 wniosków o przyznanie odznaczeń stowarzyszeniowych szczególnie zasłużonym bibliotekarzom i aktywnym członkom SBP oraz podkarpackim bibliotekom (Medale „W Dowód Uznania”: MiGBP w Tyczynie, MBP w Lubaczowie, GBP w Czudcu, GBP w Pysznicy; Medal „Bibliotheca Magna Perennisque”: MBP w Stalowej Woli).
  • Zorganizowanie konkursu na najciekawsze wydarzenie realizowane w ramach Tygodnia Bibliotek: 2017 r. – 11 sprawozdań, 2018 r. – 7 sprawozdań, 2019 r. – 7 sprawozdań, 2020 r. – 2 sprawozdania, 2021 r. – 6 sprawozdań. Pomysłodawcy najbardziej oryginalnych wydarzeń otrzymali: puchar (I miejsce) i dyplomy (II i III miejsce). Nagrody były wręczane podczas konferencji dyrektorów bibliotek powiatowych, a w czasie pandemii – wysyłane pocztą.
  • Wydanie publikacji „Kalendarium działalności okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Rzeszowie w latach 1998–2017” autorstwa Andrzeja Jagusztyna i Gabrieli Radomskiej (50 egz.).

Okręg Podkarpacki SBP na koniec 2021 r. liczył 7 oddziałów: Jasło, Kolbuszowa, Krosno, Przemyśl, Rzeszów, Rzeszów Biblioteki Naukowe i Tarnobrzeg. Największą liczbę kół posiadał Oddział Rzeszowski – 8, Oddział Przemyski – 4, w pozostałych oddziałach funkcjonowały po 2 koła. W szeregach Stowarzyszenia działało 394 członków osób, w tym 373 kobiety. 

Główne kierunki działań Okręgu Podkarpackiego SBP to: kreowanie pozytywnego wizerunku bibliotek, współpraca z WiMBP w Rzeszowie i bibliotekami woj. podkarpackiego w zakresie promowania książki i czytelnictwa, integracja środowiska i zwiększenie prestiżu zawodu bibliotekarza oraz podnoszenie kwalifikacji członków poprzez udział w różnych formach kształcenia i doskonalenia zawodowego. Członkowie Stowarzyszenia aktywnie włączali się w większość działań podejmowanych przez biblioteki oraz podejmowali własne inicjatywy. Działania online stanowiły alternatywę dla działań stacjonarnych i znacznie rozszerzyły ofertę bibliotek adresowaną do czytelników. Z powodu pandemii działalność struktur SBP została znacznie ograniczona. Bibliotekarze brali udział w wielu szkoleniach online, co wpłynęło na podniesienie ich  kompetencji zawodowych.


Opracowanie:
Joanna Rozborska-Kałucka
Przewodnicząca Zarządu Okręgu w Rzeszowie

Zapraszamy do zapoznania się z kalendariami zamieszczonymi w Podkarpackiej Bibliotece Cyfrowej

Andrzej Jagusztyn, Zofia Staniszowa, „Kalendarium działalności Okręgu Rzeszowskiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w latach 1947–1997”.

Andrzej Jagusztyn, Gabriela Radomska, „Kalendarium działalności Okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Rzeszowie w latach 1998–2016”.

DO GÓRY

Strona korzysta z plików cookies. Klikając „Zezwól na wszystkie”, zgadzasz się na przechowywanie plików cookies na swoim urządzeniu. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Więcej informacji na temat zasad korzystania z plików cookies znajdziesz w naszej Polityce Cookies.

Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Zmiana zgód cookies spowoduje usunięcie wszystkich ciasteczek oraz przeładowanie strony.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej