„Terapeuta też jest obywatelem” – rozmowa z prof. Bogdanem de Barbaro

26 września 2025 roku w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rzeszowie odbyło się wyjątkowe spotkanie z prof. Bogdanem de Barbaro – wybitnym psychiatrą, psychoterapeutą, wykładowcą i autorem książek. Rozmowę w ramach projektu „W relacji ze słowem” poprowadziła dziennikarka i eseistka Katarzyna Kubisiowska. Tłum słuchaczy zapełnił nie tylko salę konferencyjną, ale również hol i schody, tworząc wyjątkową, żywą przestrzeń do rozmowy.

Rozmowa była próbą uchwycenia tego, co w relacjach międzyludzkich jest kruche, bolesne i zarazem piękne. Profesor mówił o sile słów, ich wpływie na nasze postrzeganie świata i siebie nawzajem. Jego ulubione słowa – „miłość” i „wolność” – powracały jak refren, budując mosty między teorią a praktyką terapeutyczną, między nauką a codziennym doświadczeniem. Nie zabrakło też refleksji nad feminatywami – początkowo dla profesora obcymi, a z czasem coraz bliższymi i potrzebnymi w języku, który dzięki nim staje się bardziej inkluzywny.

W rozmowie poruszono również tematy z pogranicza psychologii i społeczeństwa. Profesor odniósł się do zmieniających się kryteriów diagnozy ADHD i autyzmu, zastanawiając się, czy mamy dziś do czynienia z „epidemią” autyzmu, czy raczej z nowym, głębszym rozumieniem spektrum neuroróżnorodności. „Kiedyś dziecko nazwalibyśmy dziwnym – dziś wiemy, że potrzebuje innego rodzaju wsparcia” – mówił de Barbaro.

Szczególnie interesujący był temat traum i rodzinnych przemilczeń. W poruszającym fragmencie rozmowy profesor porównał zaburzone relacje do domu z wadliwym fundamentem – takiego, którego ruszenie grozi zawaleniem całej konstrukcji i wymagałoby budowy od nowa. Wielu rodzinom brakuje na to sił, zasobów czy gotowości. To trafne i obrazowe porównanie otworzyło przestrzeń do refleksji nad milczeniem, tajemnicami, które podkopują rodzinne systemy, a także nad terapeutyczną odwagą mówienia i słuchania. Poruszone zostały również trudne tematy społeczne – nacjonalizm, ksenofobia, zagrożenia płynące z cyfrowego przeciążenia, które prowadzą do rozwoju depresji, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży.

W drugiej części spotkania nie zabrakło pytań od publiczności – o relację psychologii i religii, o trudności w dostępie do dobrego terapeuty, a także o miejsce psychiatrii we współczesnym społeczeństwie. W odpowiedziach profesora wybrzmiewały troska, refleksyjność i spokój. Zwracał uwagę na to, że terapeuta powinien być dla pacjenta obecnością, która przynosi ulgę. 

Na zakończenie spotkania profesor podpisywał książkę Swoją drogą… Znalazł się również czas na osobiste rozmowy, uściski dłoni i słowa wdzięczności. Wydarzenie pokazało, jak bardzo wciąż potrzebujemy rozmowy, uważności i prawdziwej obecności – tej ludzkiej, nie tylko terapeutycznej.

Sylwia Szyszka-Cieśla

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Zadanie współfinansowane ze środków budżetu Województwa Podkarpackiego.

Dofinansowano z budżetu Gminy Miasto Rzeszów.